Սուրբ Ծննդյան սեղանի ուտեստներ
Սուրբ Ծնունդին նախորդում է պահքի շրջանը: Սուրբ Ծնունդը Հիսուսի ծննդյան տոնն է, և նշում են աշխարհի բոլոր քրիստոնյա ժողովուրդները: Սուրբ Ծնունդը Ջրօրհնեքի հետ միասին նշում են միայն հայերը: Ջրօրհնեքը նշում են ի նշան Հիսուսի մկրտության Հորդանան գետում:
Այս տոնին նախապատրաստվել են բծախնդրությամբ: Ճիշտ է, սա եկեղեցական տոնէ, սակայն համեմված է ժողովրդական բառուբանով: Սուրբ Ծննդյան առավոտը գերդաստանը դիմավորում է միասին, սեղանի շուրջը, բոլորը մաքուր լվացված, նոր հագուստ հագած: Սա պարտադիր պայման էր Հայաստանի շատ գավառներում:
Այդ երեկո սեղանի գլխավոր կերակրատեսակները ձկնեղենից պատրաստված խորտիկներն էին` խաշած, տապակած, ձկով կարկանդակ,խորոված ձուկ և այլն: Ձկնատեսակներից բացի դրվում է առատ յուղով պատրաստած բրնձի, ձավարի, արիշտայի փլավներ, ալյուրից պատրաստված և դոշաբով կամ մեղրով քաղցրացված խաշիլ, սիսեռով և չորացրած բանջարեղենով ապուր, որը հայտնի է մայրամաճաշ» անունով: Սուրբ Ծննդյան նախօրեին մորթում էին հատուկ այդ օրվա համար խնամված խոյ, այծ, ոչխար կամ հորթ:
