Հայաստանի բնակչության շրջանում կա վիտամին D-ի արտահայտված դեֆիցիտ՝ չնայած այնհանգամանքին, որ Հայաստանը արեւոտ երկիր է։ Նման եզրակացության են եկել «Աստղիկ» ԲԿ մասնագետները՝ 2016-2017թթ. պացիենտների արյան մեջ վիտամին D-ի մակարդակիհետազոտությունների արդյունքում։ Առաջին հետազոտության մեջ հավաքվել են 2200 պացիենտի արյան մեջ վիտամին D-ի քանակի մասին տվյալները, երկրորդ հետազոտության մեջամփոփվել են 4000 պացիենտի տվյալները։ Չնայած երկրորդ հետազոտությունը ցույց է տվել, որցուցանիշները զգալիորեն բարելավվել են ակտիվ քարոզչության եւ բժիշկների նշանակումներիշնորհիվ, այդուհանդերձ ընդհանուր պատկերը դեռեւս հեռու է նորմայից։
NEWS.am Medicine–ի հետ զրույցում «Աստղիկ» ԲԿ լաբորատորիայի վարիչ Մարինե Մանուկյաննասաց, որ առաջին հետազոտության արդյունքներն անգամ բժիշկների համար անսպասելի էին, քանի որ Հայաստանը՝ որպես արեւոտ երկիր, միշտ վիտամին D–ի դեֆիցիտի առումով ցածրռիսկային գոտում է եղել։
«Թվում էր, թե Հայաստանը արեւոտ երկիր է, եւ բնակչության շրջանում վիտամին D-ի պակասչպետք է լինի։ Սակայն առաջին հետազոտությանը մասնակցած 2200 հոգուց վիտամին D-իքանակության նորմային համապատասխան ցուցանիշներ են գրանցվել ընդամենը 7 տոկոսիմոտ, իսկ 4 տոկոսի պարագայում ցուցանիշները նորմայից մոտավորապես 10 անգամ ցածր էին։Որոշ ժամանակ անց՝ ձմռան ամիսներին եւ մարտին, նորից կրկնեցինք հետազոտությունը նույնմարդկանց շրջանում։ Ընտրեցինք այս ժամանակահատվածը արեւի պակասի պատճառով։Հետազոտության արդյունքներից պարզ դարձավ, որ ցուցանիշները փոխվել են։ Նորմալցուցանիշներ գրանցած պացիենտների թիվը պակասել էր, եւ զուգահեռաբար բարձրացել էր 10 անգամ ցածր ցուցանիշ գրանցածների թիվը», — նշեց Մարինե Մանուկյանը։
Լաբորատորիայի վարիչը նաեւ հավելեց, որ նյարդաբանական ստացիոնար բաժնում պառկածհիվանդներից ոչ մեկի մոտ վիտամին D-ի քանակությունը նորմային չի համապատասխանել։ Իսկամենից շատ քանակությունը հայտնաբերել են ազգությամբ արաբ մի այցելուի մոտ։ Ըստ նրա՝դա պայմանավորված է կլիմայով եւ այլ առանձնահատկություններով։
«Հետաքրքիր էր նաեւ այն, որ 65 տարեկանից բարձր կանանցից ընդամենը 1 տոկոսի մոտ էվիտամին D-ի քանակությունը համապատասխանել նորմային։ Հետազոտությունները ցույց ենտվել, որ ի տարբերություն կանանց՝ հայ տղամարդկանց մոտ այս վիտամինի քանակություննավելի շատ է։ Հատկանշական է, որ Ռուսաստանի Դաշնությունում հակառակ պատկերն էգրանցվել. ռուս տղամարդկանց մոտ վիտամին D-ի քանակությունն ավելի քիչ է», — տեղեկացրեց Մարինե Մանուկյանը։
Նրա խոսքով՝ 4000 պացիենտի շրջանում եւս մեկ հետազոտություն է իրականացվել ամռանը։Հետազոտվողների շրջանում նորմալ ցուցանիշ է գրանցվել 20 տոկոսի մոտ։ Ըստ նրա՝համեմատաբար բարձր ցուցանիշը պայմանավորված էր նրանով, որ մարդիկ վերադարձել էինծովափերից, ընդունել էին արեւայրուք։
«Ճիշտ է, հետազոտությունները վկայում են վիտամին D-ի դեֆիցիտի մասին, սակայն, երբ 1 տարի անց նորից հետազոտություն իրականացրեցինք, պատկերը բավականին փոխվել էր։ Եթեառաջին հետազոտության ժամանակ նորմայից ցածր ցուցանիշ էր գրանցվել 4 տոկոսի դեպքում, այս անգամ այդ թիվը նվազել էր եւ հասել 0.4 տոկոսի»,- հայտնեց լաբորատորիայի ղեկավարը՝նշելով, որ հետազոտվողների մեջ շատ է եղել կրկնակի եւ դինամիկ հետազոտվողների թիվը։
Ընդհանուր առմամբ մեկ տարի անց ստացվել է հետեւյալ պատկերը.
| 2016 | 2017 | |
| ≤3ng/ml (նորմայից 10 անգամ ցածր) | 4% | 0.4% |
| ≤10ng/ml (արտահայտված դեֆիցիտ) | 28% | 8% |
| 10-20ng/ml (դեֆիցիտ) | 42% | 34% |
| 10-20ng/ml (անբավարարություն) | 19% | 31.3% |
| 30-75ng/ml (նորմա) | 7% | 20% |
Ըստ Մարինե Մանուկյանի՝ այս տվյալները խոսում են ինչպես «Աստղիկ» ԲԿ մասնագետներիճիշտ աշխատանքի, այնպես էլ այն մասին, որ բնակչության շրջանում աճել է իրենցառողջությանը հետեւող մարդկանց թիվը։
NEWS.am Medicine-ի հարցին, թե ինչ քայլեր կարելի է ձեռնարկել, որպեսզի վիտամին D-իպակասն իրեն զգացնել չտա, Մարինե Մանուկյանը պատասխանեց, որ ցանկալի է՝ գոնե մեկանգամ անցնել անհրաժեշտ հետազոտություն եւ պարզել, թե որքան է վիտամին D-իքանակությունը։
Ինչ վերաբերում է սննդի՝ մասնավորապես ձկնեղենի, կաթնամթերքի միջոցով վիտամինիպակասը լրացնելուն, մասնագետը նշեց, որ դրանց օգուտն իրականում չնչին է։ Վիտամին D–իհիմնական աղբյուրը արեւն է, բայց ժամանակակից մարդը դրսում՝ արեւի տակ, շատ քիչժամանակ է լինում։ Ըստ այդմ, հետազոտվելն ու բժշկի նշանակումներին հետեւելը ամենիցխելամիտ որոշումը կլինի։
Հետևեք NEWS.am
